Zwart is toch zwart? Euhh, ja en nee.
Er is een wezenlijk verschil in de manier waarop zwart wordt weergegeven als die op een bepaalde manier is opgebouwd.
Allereerst heb je het verschil van RGB en CYMK. Aangezien ik het over print wil hebben, ga ik niet te diep in op RGB.
CYMK = Cyan, Yellow, Magenta, Key. Het CYMK spectrum gebruik je als je documenten opmaakt om te laten drukken. Het RGB spectrum is voorbehouden aan weergave op monitoren.
De kleur Key is een mengkleur die lijkt op zwart. Helemaal als je hem op je beeldscherm bekijkt. Dat komt door de RGB weergave op je beeldscherm. Je beeldscherm bouwt kleuren op uit Rood, Geel en Blauw licht, wat de weergave van CYMK kleuren een beetje vertekent.
Als je zwart maakt met alleen Key op 100% en je zou het laten drukken, wordt je zwart op papier een beetje grijzig. Hetzelfde zie je als je je document opslaat als PDF.
Dit geldt dan weer niet voor typografie. Letters met een formaat kleiner dan 12 points moet je in alleen Key maken. Voor grotere letters is het een afweging. Als je deze letters toch in rijk zwart maakt, heb je grote kans dat je letters niet scherp worden gedrukt vanwege de extra drukgangen die nodig zijn voor de andere kleuren. Het risico dat die lagen net niet helemaal mooi op elkaar passen is groot, waardoor je letters een waas krijgen.
Om een echt rijk zwart te krijgen moet er dus ook een scheutje van de andere kleuren in de mix. Veelal is 50% Cyan, 50% Yellow en 100% Key genoeg om een mooi, rijk zwart te krijgen. Dat gezegd hebbende, er zijn nog veel meer manieren om rijk zwart te maken. Warm, koud & blauw zwart om er maar een paar te noemen.
Alsof het nog niet gecompliceerd genoeg is, kun je ook niet teveel cyaan, yellow of magenta toevoegen, omdat dan tijdens het printproces vegen kunnen ontstaan. Komt doordat de diverse inktlagen niet op tijd kunnen drogen voordat de volgende laag wordt gedrukt als je 100% van alle kleuren zou toevoegen . Of het papier kan zoveel inkt niet aan, waardoor het uit elkaar valt.
En dan heb ik het nog niet eens gehad over afwijkende papiersoorten. Ook vernissen en folies (mat, zijdeglans of hoogglans bijvoorbeeld) hebben een groot effect. Zo’n folie is een laag die over de inkt wordt gelegd als afwerking van een visitekaartje. Helaas zijn die folies nooit 100% transparant, daardoor kan het zijn dat je zwart iets grijzer lijkt dan de bedoeling was.
Mijn advies: vraag het aan de drukker. Ik heb ondervonden dat dat de enige manier is om er zeker van te zijn dat jouw zwart op hun offset pers goed tot zijn recht komt.
